DEHB Nedir ?

DEHB

Her “Afacan” DEHB değildir.

DEHB günümüzde en çok yanlış düşünce ve tanı içeren rahatsızlıklardan bir tanesidir. Ailelerin ve eğitmenlerin yeterli bilgi birikiminin olmaması ve bu rahatsızlığın günümüzde halk arasında yanlış bir ün kazanması hatalı tanıları arttıran en önemli etkenlerdir. Bu durum DEHB üzerinde daha fazla çalışma yapılmasını ve bu konuda ailelerin başta olmak üzere eğitmenlerin de bilgilendirilmesi gerektirmektedir. Peki DEHB nedir?

DEHB Nedir?

DEHB, “Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu“ kelimesinin kısaltmasıdır. Çocuklarda, gençlerde ve yetişkinlerde görülen bir davranış bozukluğunun adıdır. Belirli semptomlara göre DEHB üç ana bölüme ayrılır:

            •           Aşırı Dikkat Eksikliği ve Konsantre olma zorluğu

            •           Aşırı İmpulsivite

            •           Aşırı Hareketlilik (Hiperaktivite)

DEHB Tanıları Nelerdir?

            •           Odaklanmada zorluk çekmek

            •           Dikkati sürdürememe

            •           Çabuk sıkılmak

            •           Göz teması kuramamak

            •           Çabuk sıkılmak ve aynı faaliyette uzun süre devam edememek.

            •           Basit yönergeleri akılda tutamamak

            •           Detayları gözden kaçırmak

            •           Unutkanlık

            •           Belirli bir şey üzerinde sık hata yapmak

            •           Fazla hareketlilik

            •           Yerinde duramamak

            •           Hızlı konuşmak

            •           Dinlemekte zorluk çekmek

            •           Sabırsız olmak, düşünmeden hareket etmek

            •           Tepkileri kontrol edememek

Peki ne yapılmalıdır?

Ebeveynlerin ve eğitmenlerin yaptığı sık hatalardan bir tanesi bu tanı kriterlerinden herhangi birini gözlemlediklerinde çocukları DEHB’li olarak tanımlamalarıdır. Bu durum çocuğun kendisini kötü anlamda farklı hissetmesine sebep olmaktadır. Bu nedenle ebeveyn ve eğitmenlerin tanıları gözlemlediklerinde profesyonel destek alması en yararlı yöntemdir. İlk olarak okul psikolojik danışmanından ya da uzman bir psikologtan yardım alınabilir.

DEHB tedavi edilebilir mi?

DEHB tedavisinde ilk adım psiko-eğitimdir. Bu hastalık hakkında ailenin bilinçlendirilmesi, nasıl bir tedavi izleneceği ve tedavi olunmadığı durumlarda ne gibi sorunlarla karşılaşılacağı hakkında bilgi verilmelidir. DEHB tedavisinde hastanın yaşı önemlidir eğer tedavi gören kişi çocuk ve ergen ise ailenin de tedaviye katılması tedaviye olumlu katkı sağlayacak ve iyileşmenin hızını artıracaktır. Aynı zamanda ailenin dışında bulunulan sosyal ortamdaki bireylerin de tedaviye katkı sağlamaları beklenir.  DEHB tedavisi hastanın kriterlerine göre ilaç kullanımı ve terapi yöntemiyle de yapılır. İlaç tedavisinde ilacın dozu uzman tarafından ayarlanmalıdır. Terapiler ise psikoterapi ve psikososyal terapidir. DEHB ilaç tedavisi ve psikoterapinin birlikte kullanımıyla da tedavi edilebilir.

Bazı insanlarda DEHB rastlanma riski daha mı yüksektir?

DEHB genetik nedenli bir hastalıktır. Nörobiyolojik temelli bir hastalık olduğu için anne-baba ya da öğretmenin tutumundan kaynaklanmaz. Son yapılan çalışmalar gösteriyor ki, aile bireylerinde DEHB gözüken çocuğun bu rahatsızlığa sahip olma ihtimali daha yüksektir.

DEHB neden tedavi edilmelidir?

DEHB tanısı almış bireylerin, tanı almamış bireylere göre, okulu tamamlayamama oranı, arkadaş edinememe oranı daha fazladır. Sigara ve madde kullanım oranları da DEHB tanısı almamış bireylere göre oldukça yüksektir. DEHB’li bireylerin çeşitli şekillerde hayatlarını yanlış yönlendirme ve yaşamlarını tehlikeye atma durumları çok daha yüksek olduğu için bu rahatsızlığın tedavi edilmesi oldukça önemlidir.

Kaynakça

Pazvantoğlu, O., Akbaş, S., Sarısoy, G., Baykal, S., Korkmaz, I. Z., Karabekiroğlu, K., & Böke, Ö. (2014). DEHB tanılı çocukların ebeveynlerinde DEHB ile ilişkili bazı sorunlu yaşam olayları. Dusunen Adam: The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 61–68. https://doi.org/10.5350/dajpn2014270108

Hastanesi, N. P. İ. S. T. A. N. B. U. L. B. (2016). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir? NP. https://npistanbul.com/cocuk-ergen/dikkat-eksikligi-hiperaktivite-bozuklugu/.