İlişki Kaygısı Nedir?

Romantik ilişkilerimizde zaman zaman kaygılar yaşayabiliriz. İlişkim sağlıklı ilerliyor mu, partnerim doğru kişi mi ve beni seviyor mu, beklentilerim karşılanıyor mu gibi çeşitli sorular aklımızdan geçebilir. Bir bakıma kendi içimizde ara ara bu değerlendirmeyi yapmak yararlıdır. Ancak, ilişkinin her anı bu kaygılarla yaşıyorsak, düşüncelerimiz ve duygularımız sürekli bu konular üzerine yoğunlaşıyorsa ilişkinin zarar görmeye başlaması kaçınılmaz olur. Bu yoğun duygular içinde ilişkiyi yaşamak ve partnerinizle yakın bir bağ kurmak zorlaşır.

Kaygının oluşma sebebi çok çeşitli olabilir. Düşük özgüven bu sorgulamalarda en etkin sebeplerden biridir. Bir başka sebep ise geçmişte travmatik ilişkiler yaşadıysak bu kaygıyı daha yoğun yaşama ihtimalimiz artar. Örnek olarak, daha önce aldatılma, bir anda terk edilme veya manipülatif kişilerle birlikte olma deneyimi yaşadıysak yeni ilişkilerimizde güvende hissetmemiz daha zor olabilir. Önemli etkenlerden bir diğeri ise bağlanma stilimizdir. Bu bağlanma stili bebeklikten itibaren oluşur. Bebeklerin ebeveynlerine bağlanma şekli, yetişkinlikte partnerlere bağlanma şekliyle oldukça benzerdir. Kişi çocukken ebeveyni tarafından tutarsız duyarlılıkla büyütüldüyse kaygılı bağlanma stili geliştirebilir. Elbette, genetik yatkınlığımız ve yaşadığımız tecrübeler de bu bağlanmanın oluşmasında rol oynamaktadır.

İlişki kaygısını yoğun yaşayan kişilerin ortak özellikleri;

-        Sıklıkla partnerleriyle uyumlu olup olmadığını sorgulamak ve kontrol etmek

-        İlişkinin kırılgan ve tutarsız olduğunu düşünüp her an bitebilir olduğunu düşünmek

-        Partnerinin, kendisinden “daha iyi” (çok çeşitli alanda olabilir) birini bulabileceğini düşünüp ilişkinin biteceğine dair kaygı duymak

-        Yeteri kadar iyi, güzel, akıllı, çekici, eğlenceli vb. özelliklere sahip olmadığını düşünmek

-        Partnerin sözlerine ve davranışlarına karşı aşırı duyarlı olmak ve analiz etmek

-        Partnerde yaşanan duygu dalgalanmaları varsa bunu kişiselleştirmek (Bu duygu dalgalanması kendisiyle ilgili olsa da, olmasa da)

-        Zaman zaman güvence hissetme ihtiyacıyla partnerin duygularını test etmek

-        İlişki daha ciddi bir döneme doğru ilerlediği zaman ilişkiyi bitirme kararı almak

Bu özelliklerin hepsi bir arada görülmeyebilir ama hepsinde belli bir kaygı duygusunun ön planda olduğunu görebiliriz. Bu kaygı eğer kontrolden çıkacak duruma gelirse bu endişe verici duygu ve davranışlarla bunalmış hissedebiliriz. Bize zarar vereceği kısımla birlikte karşımızdaki kişide de benzer duygulara neden olabilir. Ayrıca yakın ve samimi romantik ilişkiler yaşama fırsatımız da oldukça azalır.

Duruma öncelikle farkındalıkla yaklaşmak yararlı olabilir. Kaygının en çok ne zaman ve hangi durumlarda yaşandığını bulmak önemlidir (partner uzakta olduğunda mı, tanımadığınız kişilerle vakit geçirirken mi, size istediğiniz kadar vakit ayıramadığında mı?...). Bazen içsel tetikleyiciler de bu kaygıyı duyumsamamıza neden olabilir. Aklımızdan geçen düşünceler bu konuda büyük rol oynar. Mesela, yeterince iyi olmadığını veya sevilmeyen biri olduğunu düşünen biri hem ilişkiye hem de partnerine daha kaygılı yaklaşacaktır. Böyle bir durumda içimizdeki eleştirici yanı sorgulamak faydalı olabilir. Bunun dışında, kaygılı olduğumuz zaman değerlendirmelerimiz çok sağlıklı olmayabiliyor. Kendimizi daha kaygılı ve huzursuz hissettirecek çarpıtılmış düşüncelere sürüklenebiliriz. Bu nedenle, kaygımızı yatıştırdıktan sonra durumu veya olayı ele almamız daha yararlıdır.

İlişki kaygısını yönetmek ve bununla başa çıkmak her zaman zor değildir. Ancak, bu korkuya çok kapılıyorsanız ve ilişkilerinize zarar verecek boyuta geliyorsa psikolojik destek faydalı olabilir.