Kendimi Tükenmiş Hissediyorum!

Halk arasında sıkça tükenmişlik sendromu adıyla bilinen burn out sendromu, ilk defa 1970’li yıllarda ortaya atılmıştır. Tükenmişlik sendromu kişinin kendini yorgun hissetmesi, aktivite yaparken zorlantı yaşaması, bedensel şikayetlerle desteklenerek genel olarak bir isteksizlik hali yaşama durumu olarak tanımlanır.
Bu sendrom öncelikli olarak hedefe kendisini çok fazla işine veren, üzerine psikolojik olarak yüksek sorumluluk almış kişileri almaktadır. Yalnızca iş hayatında değil, özellikle ailesinin ve çevresindeki kişilerin sorumluluğunu üstlenmiş bireylerde, kişinin psikolojik olarak kendi kapasitesinin üzerinde bir sorumluluk taşımaya çalışması sonucu verilen ruhsal tepkidir. Yapılan iş yüzünden tükenmiş olmak yani yapılan işe kendisini fazlaca kaptırmak , verebileceğinden fazla emek vermek bu sendromun başlıca nedenleridir. Bunun gibi birçok tanımı ve tanı kriterleri mevcuttur.
Bu tanımların ortak paydası ise şudur; kişiler bu sendromu yaşama nedeni olarak işlerinin yoğunluğunu sorumlu tutarlar ve aslında iş yükü azalınca böyle hissetmeyeceklerini düşünürler. Aslında durum pek öyle değildir.

Tükenmişlik bir hastalık olarak değil bir sendrom olarak bahsedilir. Depresyondan biraz daha farklıdır. Depresyondan farkı ise depresyon bir psikiyatrik hastalık olarak değerlendirilirken tükenmişlik sendromu zaman zaman her birimizin yaşayabileceği bir duygu durumdur ve bir düşünce içeriğidir.

Depresyondan farklı olarak kişi ruh halini yeterince iyi tanımlayamayabilir. Bu durum daha çok bir uzman tarafından daha net fark edilebilir.
Tükenmişlik sendromu iş hayatında, sosyal ilişkilerde, romantik ilişkilerde, ev işlerinde yaşanabilir.

Peki, Nedeni Nedir?

Hem çevresel faktörler hem de kişilik özelliklerimiz bizi bu durumu yaşamaya eğilimli hale getirebilmektedir. Mükemmeliyetçi, rekabetçi, hata toleransı az olan kişilerde daha sık gözlemlenmektedir.
Uzun süren kronik stres tükenmişlik sendromunu tetiklemektedir.
Özyeterliliği düşük ve özdenetimi yetersiz kişilerde araştırmalara göre tükenmişlik sendromuna daha eğilimli olarak görülmektedirler. Özdenetimi zayıf kişiler kısa vadede yüksek hedeflerine ulaşabilmek için fazlaca efor sarf edebilirler. Gerçek dışı hedefler kendilerini yetersiz hissettirebilir ve sonucunda bu sendromu yaşayabilirler. Bu nedenle kişilik özellikleri de büyük önem taşımaktadır.

Unutmayalım ki; eğer tükenmişlik hissi yaşıyorsak bunun bizim için bir çağrı ve anlamı olduğunu kendimize hatırlamamız gerekmektedir. Yüksek düzeyde ve taşıyamayacağımız stres veya bir yükün altında olduğumuza dair bir alarm vermiştir bize bu tükenmişlik. Böylece kendimizi ve bedenimizin tepkilerine dikkat ederek doğru şekilde müdahale edebilmek oldukça önemlidir.
Çalışma şartlarımızı ,hayatımızı, yüklerimizi gözden geçirebilmek için bir haberci olarak düşünebilir ve bu durumu fırsata çevirebiliriz.

Özellikle gerçekçi hedefler belirlemek, alternatifler oluşturmak, hayır diyebilmek, iş yükü ve sorumlulukları azaltmak yada sadeleştirebilmek tükenmişlik sendromunu ayırt edebilmek için bize yardımcı olacaktır. Eğer bunları ayırt etmekte güçlük çektiğinizi düşünüyorsanız yakın çevremizin geri bildirimlerini dikkate almak ve bir uzmandan destek almak sizlere yardımcı olacaktır.