Toksik İlişki Döngüsü

            İkili ilişkiler, insanların hayatında önemli yer tutar. Bu ilişkiler aynı zamanda kişinin varlığını anlamlandırmasının etkin yollarından biridir. Sosyal bir varlık olduğumuzdan dolayı, duygularımızı, düşüncelerimizi ve hayatlarımızı paylaşacak insanlara gereksinim duyarız. Ancak, her romantik ilişkimiz pek sağlıklı ilerlemiyor olabilir. Burada dikkat etmemiz gereken nokta; bize iyi gelmeyen ve özellikle benzer örüntülere sahip ilişkilerin içinde olup olmadığımızı fark etmemizdir.

            Toksik ilişki derken nelerden bahsedebiliriz?

-        Tutarsız sözleri ve davranışları olan bir partnerle beraber olmak. Tam olarak ilişkideki rolü, duyguları ve beklentileri nelerdir emin olamamak.

-        Partnerin hayatına, tercihlerine, inançlarına ve kişisel özelliklerine saygı duymamak. (Ek olarak, bu durumları kişiyi tehdit ederek değiştirmeye zorlamak)

-        Yıkıcı bir şekilde partneri eleştirmek ve yargılamak.

-        Sadece bir tarafın isteklerine göre ilişkiyi ilerletmek.

-        Yoğun kıskançlık duyguları

-        Hem psikolojik hem de fiziksel şiddetin görüldüğü ilişkiler.

Aslında bu liste uzar gider çünkü ilişkiye ve bireylere zarar verici birçok ilişki sorunlarıyla karşılaşabiliyoruz. Bir diğer önemli konu ise; ilişkiler iki kişilik yaşandığı için sadece problemli davranışları gösteren kişi bu toksik ilişkilere katkı sağlamıyor. Bu tutumlara göz yuman ya da idare etmeye çalışan partnerler de bu ilişkideki zorlukların sürmesinde etkili olabiliyorlar. Mesela, terk edilme korkusuyla partnerinin isteklerine her koşulda boyun eğen biri, kendi gereksinimlerini arka plana atabiliyor ve hatta belki hiç dile getirmiyor. Bu durumda, karşı taraf bir sorun olmadığını hissettiği için ilişki bu şekilde sürebiliyor. Ama, böyle bir durumda hem güven veren hem de mutlu olduğumuz bir ilişki içinde olduğumuzdan bahsetmek zordur. Benzer durum, özel hayata ve kişisel alana müdahale olduğunda da çok sık görülebilir. Bu anlamda, kişisel sınırları çizememek ilişkinin zarar verici tarafını sürdürücü bir etkiye sahiptir.

Peki, sık olarak neden bu tarz toksik ilişkiler içine çekilebiliriz?

İlişkilere dair ilk izlenimlerimiz çocukluktan itibaren oluşmaya başlar. Bu izlenimleri de en yakınlarımız olan ebeveynlerimizi gözlemleyerek ediniriz. Anne ve babanın birbirleriyle kurduğu iletişim şekli ve karşılıklı gösterdikleri tutumlar bu açıdan çok önemlidir.

 Bunun dışında, yetiştirilme tarzımızın da romantik ilişkilerimizde büyük bir etkisi vardır. Çocukken ebeveynlerimizden biri veya ikisi birden bize karşı sık sık tutarsız davranışlarda bulunmuş olabilir. Eğer çocuk anne babasının herhangi bir durumda nasıl tepki vereceğini bilememe duygusunu yaşamışsa, yetişkinlikte ilişkilerini çok daha kaygılı bir şekilde yaşamaya eğilim gösterebilir. Aynı zamanda, partnerine belirsiz mesajlar veren ve tutarsız kişilere karşı çekim hissedebilir. Bir diğer neden, çocuk ailesinin istemediği şekilde davranmışsa ve aile bu nedenle çocuğu cezalandırmış, tehdit etmiş veya ona sinirlenmişse, ileride toksik ilişkiler içinde olma ihtimali artmaktadır. Diğer yandan, çocuğunun bağımsızlığını destekleyen, kendi kararlarını kendisinin vermesini cesaretlendiren ebeveynlere sahip olmak ise kişinin yetişkinlikte daha sağlıklı ilişkiler kurmasına yardımcı olur.

      Bize zarar verici ilişkiler içinde olmak, bizi sandığımızdan çok daha fazla olumsuz etkileyebilir. Öncesinde söylediğim gibi, ilişkiler aracılığıyla varlığımıza anlam kattığımız için, bu olumsuzluklar içinde benliğimizin ve özsaygımızın zedelenme riski oldukça fazladır. Kendimize karşı bakış açımız ve kendimizle olan ilişkimiz de negatif olarak etkilenir. Toksik ilişki döngüsü içinde olup olmadığımızı fark etmemiz öncelikli adımdır. Hayatınıza hep benzer kişilerin girmesi ve benzer ilişki sorunları yaşamak size bu uyarıyı verir. İlişkilere dair yanlış inançlar varsa bunları değiştirmek gerekir. Potansiyel partnerlerdeki tehlike işaretlerini fark etmek ve sizin de katkınız olabileceği davranış ve tutumları bir uzmanla daha detaylı çalışmak bu kısırdöngüden çıkıp daha sağlıklı ilişkiler kurmanıza yardımcı olabilir.